vrijdag 2 maart 2012

Over verraad, vertrouwen en anonimiteit.

Het zal bekend zijn dat anonimiteit en onzichtbaarheid  het beest in ons makkelijk kan doen ontremmen en oplaaien. Mensen in verhullende kleding schijnen anderen veel langer (nep)schokken toe te dienen dan degenen die een naambordje dragen, zo heeft experimenteel onderzoek aangetoond.



Ook op de openbare weg in de auto is sprake van onzichtbaarheid en anonimiteit en dus wangedrag.


Wil je vijanden scheppen, dan moet je ruimhartig en vooral eerlijk op internet gaan schrijven. Onze hersenen zijn niet op asynchrone gesprekken gebouwd. Ons brein houdt nauwlettend de reacties van onze gesprekspartner in de gaten, zoals zijn gezichtsuitdrukking en toonhoogte van diens stem. Op basis van die reacties stellen wij ons verhaal bij. Op internet kan dat niet. Daar maken wij ons eigen verhaal bij datgene wat wij lezen. Vooral als wij het niet eens zijn met de geschreven tekst kan onze woede daarover hoog oplopen.


Een verschil van mening moet je om die reden dan ook nooit schriftelijk proberen op te lossen. Het zal in de meeste gevallen averechts uitpakken. Daarom doe je er verstandig aan om niet te reageren op een mail, indien je er van overtuigd bent dat die negatieve impulsen zal bevatten.


Verraad is een nog ingewikkelder fenomeen.  Verraad levert een zeer ernstig beschadigd vertrouwen in een ander op, met als waarschijnlijk resultaat een onomkeerbare vertrouwensbreuk.  Er komt een muur tussen twee mensen in plaats van een band. Hoge verwachtingen t.a.v. familie , vrienden, kennissen en collega’s spelen hierbij een grote rol. 

Verraad komt in vele gedaantes voor:

1.    Schadelijke onthullingen van vertrouwelijke informatie.

2.    Ontrouw.

3.    Oneerlijkheid.

4.    Disloyaliteit

5.    Uitblijven van verwachte hulp op belangrijke/moeilijke  momenten.



 Dit mes-in-je-rug-gevoel blijft vaak langdurig en soms permanent aanwezig en kan leiden tot depressies, angst en dwangstoornissen.


Wetenschappers zeggen dat bijna iedereen een onbewuste eerlijkheidsnorm in zijn hoofd heeft: een diepgeworteld gevoel over wat hoort en wat niet hoort in een relatie. Wordt deze norm geschaad door verraad, dan treden er heftige emoties op, zoals verontwaardiging, boosheid, woede en zelfs wraaklust, al naar gelang de ernst van het verraad.

Deze “eerlijkheidsnorm” komt dus heel dicht bij de zogenaamde “categorische imperatief” van de Duitse filosoof Immanuel Kant.



Eigenaardig is dat mensen die verraden zijn of dat gevoel hebben, zich sneller opnieuw laten verraden, dan mensen die niet verraden zijn.  Zij leiden aan “verraadblindheid”. Een neiging om verraad te negeren, ondanks tekenen en signalen daarvan.


Hoe sterker de relatie is tussen twee mensen, hoe sterker de ervaring van verraad bij geschonden vertrouwen. Degenen, die wij het meest vertrouwen, kunnen ons vertrouwen ook het meest beschadigen. Het kan leiden tot gevoelens van verlatenheid en eenzaamheid.



 Jan Posch, 2 maart 2012.










Geen opmerkingen:

Een reactie posten