Vrijheid van meningsuiting.

Zou je  te allen tijde alles moeten kunnen mogen zeggen en schrijven?

 

Het antwoord is ja, mits je daartoe geen anderen beledigt.

 

De volgende vraag is dus: wanneer beledig je de ander?  Die vraag is lastig te beantwoorden, want dat is voornamelijk een subjectieve zaak. Ook objectief , maar dat is wel uit te leggen.

 

Het punt is wederom de intentie waarmee je schrijft. Heb je de duidelijke bedoeling om een ander of een andere bevolkingsgroep te beledigen dan is dat een kwalijke zaak. Heb je de bedoeling om een in jouw ogen bestaande misstand aan de kaak te stellen dan kan van belediging geen sprake zijn.

 

Vrijheid gaat niet zonder verantwoordelijkheid. Er bestaat geen cultuur zonder geboden en verboden. Je zult dus altijd aan een of andere vorm van zelfcensuur moeten blijven doen om “beschaafd” te blijven.

 

De nar/komiek/satiricus kan zich overigens in dit verband wel meer permitteren dan de gewone sterveling.

Ook in de zelfspot ligt een bron van vrijheid in deze. Wanneer je de kunst verstaat om zelfironie te bedrijven, wanneer je jezelf belachelijk kan weten te maken, is dat een werkelijke stap vooruit in dit beschavingsproces.

 

Een goede vriend is iemand die jou de waarheid durft te zeggen. Een vervelende en ongemakkelijke waarheid durft te vertellen. Alle sociale vooruitgang of verandering gaat gepaard met het bruuskeren van diep verankerde gevoeligheden.

De machthebber zit niet op die waarheden te wachten. Die wil in eerste en tweede instantie die macht behouden. De reactionairen ( de salafisten van de Islam, de rechtse republikeinen in Amerika, de zwarte kousen in Nederland) omarmen deze behoudende krachten.

 

In een open samenleving zijn fundamenten aanwezig om elkaars fundamentele overtuigingen te bekritiseren. Dat recht moet niet ingeperkt of opgegeven worden uit  naam van tolerantie en/of respect voor die machthebber.

 

Met Charlie Hebdo zijn wij weer eens met onze neus op de bitterheid van de realiteit gedrukt, maar we moeten niet vergeten wat er zich in de moslimwereld afspeelt met de daar aanwezige vrijheidsdenkers als de schrijfster Taslima Nasreen uit Bangladesh en de Iraanse blogger Soheil Arabi , die allebei moeten vrezen voor hun bestaan.

 

Neen, met een te rigoreuze inperking van het vrije woord zal je deze wereld niet veel vooruit helpen en zeker niet wanneer je tot een minderheid behoort.

 

Jan Posch, 10 januari 2015.